Kvifor hestehovud og solrosettar? Om eit par velkjende motiv i folkekunsten.

mån06mar19:00Kvifor hestehovud og solrosettar? Om eit par velkjende motiv i folkekunsten.

Om arrangementet

Hestehovud og solrosettar er velkjende i folkekunsten, ikke minst her på Vestlandet. At den strålande solskiva fortener ein plass i treskurden, kan ein kanskje forstå, men hva med hesten? Kvifor hesten framfor andre dyr? Sett i eit historisk perspektiv er hesten er relativt ny i Noreg. Men kvar kom hesten frå, og kva tok den med seg?
Av helleristningane ser me at den med det same har fått ei særstilling i den norske biletverda. Kvifor? Og kvifor så ofte i kombinasjon med solrosetten? Kva eldgamle kultiske forestillingar er det me viderefører når me drikk øl av ei kjenge med solrosettar og hestehovud?

Måndag 6. mars held Mikkel B. Tin foredrag kring desse spørsmåla. Tin har doktorgrad i filosofi og har vore professor ved Universitetet i Sørøst-Norge, fyrst i tradisjonskunst, sidan i kulturfilosofi. Han har gitt ut fleire bøker om folkekunst og kulturhistorie, mellom anna De første formene – Folkekunstens abstrakte formspråk og Spilleregler og spillerom – tradisjonens estetikk. Som sjefskonservator ved Drammens Museum 2018-2021 kuraterte han den faste utstillinga «Hverdagshest og høytidshest» og gav samstundes ut boka Kapitler av hestens kulturhistorie.

Foto: Kjenge frå garden Kinne med solsymbol. Felles for Vossa kjengene er at dei alle har handtak forma som hestehovud.

Tid

(Måndag) 19:00(GMT+00:00)

Stad

Voss folkemuseum

Mølstervegen 143, 5705 Voss

Program

tors22mai12:00tors17:00Utstillingsopning: Frå skog til drake. Verktøy brukt til arbeid i tre

Om arrangementet

Hjarteleg velkomen til utstillingsopning !

Program

Kl 12 00 Opning v/ båtbyggar, forfattar og formidlar Peter Helland Hansen.

Musikkinnslag, forfriskningar og enkel servering.

kl 12 – 17 Ope museum og gratis inngang.

Utstillinga «Frå skog til drake» handlar om verktøyhistorie i førindustriell tid. Med utgangpunkt i samlingane på Voss folkemuseum viser me verktøy brukt til arbeid i tre.

Om utstillinga

Slik levekåra var på bygdene måtte dei fleste klara seg sjølve i arbeidskvardagen. I utstillinga Frå skog til drake viser me verktøy dei har hatt å hjelpa seg med i det daglege arbeidet. Reiskapar brukt i skogen, til snikkararbeid og treskjekjering. I eit samfunn prega av sjølvhjelp måtte ein vera allsidig og tenke logisk. Men med enkle eigenproduserte reiskapar vart det sett opp ulike bygningstypar og laga eit mangfald av bruksting. Alt som del av å få livet til å gå rundt på ein gard.

Mykje av verktøyet i våre samlingar er frå 1700- og 1800-talet. Men her er òg fleire typar som har vore nytta til arbeid i tre sidan tidleg middelalder. På nasjonalt nivå er dei rikt dekorete stavkyrkjene våre mest ikoniske bygningar i tre frå mellomalderen. Med høg kompetanse på handverk og trevyke vart dei sett opp med bruk av berre fire frem verktøy. Og fleire står att 900 år seinare! I utstillinga viser me ein modell av Borgund i Lærdal som er rekna for å vere ei av dei best bevarte.

Utsmykningane på stavkyrkjene – drakestilen – vart fleire hundreår seinare ein viktig inspirasjon for norske treskjerara, på jakt etter eit eige norsk formspråk. Ein av desse var treskjeraren Magnus Dagestad frå Voss. I år markerer me at det 75 år sidan museet med arbeidet etter han opna. Difor vil me vise nokre utvalde verk av Dagestad i utstillinga – utført i drakestil.

Foto: Verktøyskisser henta frå boka Mechanick Exercises frå 1703 av Joseph Moxon.